We kennen allemaal de aantrekkingskracht van bepaalde activiteiten, voeding en drank. Alcohol, drugs en snoep, maar ook het gebruik van sociale media kunnen verslavend werken. Wanneer je een filmpje kijkt, een stuk chocola neemt of een slok wijn drinkt, krijg je een heerlijk gevoel van voldoening. Deze activiteiten prikkelen je brein om dopamine aan te maken. Om hier vanaf te komen kun je dopamine fasting toepassen. Wat dopamine fasting precies is, lees je in onderstaande blog.
Het verleidelijke van dopamine
Dopamine fasting vond zijn oorsprong in Sillicon Valley. Alle mensen die daar constant bezig zijn met en omringd worden door techniek, kennen de overmatige prikkeling veroorzaakt door smartphones, sociale media en internet. Of dopamine fasting ook echt zin heeft, hangt af van je standpunt over wat dopamine precies doet. Als eerste draait het om fasting.
Je brein wordt in onze hedendaagse samenleving constant geprikkeld door e-mails, apps en notificaties, maar ook door voeding, seks, sport en videogames. Voorstanders van dopamine fasting, zijn ervan overtuigd dat je op een gegeven moment een time-out nodig hebt. Zodra je namelijk iets doet dat plezierig is, dus een like geven of een stuk chocola eten, maken je hersenen dopamine aan om dit gedrag te bevestigen. Je krijgt een kleine dopamine rush en voelt je op dat moment even tevreden en blij.
Maar hoe vaker dit gebeurt (wat natuurlijk makkelijk voorkomt bij het gebruik van sociale media), hoe meer dopamine nodig is om je die gevoelens van bevrediging te geven. Dit kan dus een vicieuze cirkel van verslaving veroorzaken. Veel mensen voelen dat ze afhankelijk worden van de vele prikkels om hen heen. Deze cirkel zou je kunnen doorbreken met dopamine fasting. Een soort van vasten dat niets te maken heeft met eten, maar met het verminderen van prikkels die voor de dopamine rush zorgen.
Even een time-out
Sommige mensen leggen dus een paar dagen hun smartphone aan de kant, beperken de inname van bepaalde soorten voeding en spelen geen videogames. Anderen doen het nog rigoureuzer en vermijden seks, alle voeding en zelfs contact met andere mensen. Want alles dat plezier geeft, zou nog voor de afgifte van dopamine kunnen zorgen.
Deze tijdelijke pauze van leuke dingen in het leven, kan het beloningssysteem van de hersenen resetten. Mensen die dit toepassen, geven aan dat ze zich rustiger voelen, meer gefocust en dat ze meer plezier beleven aan de dingen die ze tijdens de pauze niet meer deden.
Hoe pas je dopamine fasting toe?
Door tijdelijk even een pauze in de hoeveelheid prikkels in te lassen, gun je je hele systeem rust. Of je nu gelooft in de achterliggende theorie van dopamine verslaving of niet, het is niet moeilijk om te zien dat je hiermee even terug kunt komen bij jezelf, even kunt loskomen van de aantrekkingskracht van techniek, voedsel en andere verslavingsgevoelige activiteiten. Het kan een mogelijke verslaving zelfs zichtbaar maken of je helpen om van een verslaving af te komen.
Door te fasten zouden de niveaus van dopamine in je hersenen kunnen dalen. Hoe lang zou je moeten fasten? Daar zijn geen regels voor. Het is iets wat je zou moeten proberen en kijken hoe het voelt om twee, vijf of zeven dagen te stoppen. Of misschien wel een hele maand. Kies een of meer prikkels die je tijdelijk uit je leven weert, zoals snoep, gefrituurd eten, whatsapp, Facebook, Twitter of videogames. Zoek in plaats daarvan de rust in jezelf, wandel in de natuur en ervaar de stilte.
De voordelen van dopamine fasting
Hoewel er geen onderzoeken zijn gedaan naar de effecten van dopamine fasting, zijn er wel veel mensen die aangeven wat zij ervaren hebben.
Mogelijke voordelen van dopamine fasting zijn:
- Een betere focus: je bent je meer bewust van hoe afleidend sommige prikkels zijn. Als je daar beter mee kunt omgaan door het fasten, heeft dit een positief effect op je concentratie.
- Meer motivatie: Met een scherpere concentratie, neemt ook je motivatie toe en kun je meer gedaan krijgen op een dag.
- Betere regulatie van emoties: je bent beter afgestemd op je binnenwereld, kunt meer afstand nemen van prikkels en voelt je dus meer emotioneel stabiel.
- Gevoel van tevredenheid: dopamine fasting helpt ons uit de mallemolen van stress en een overmaat van prikkels te komen. We voelen ons rustiger en meer tevreden met de kleine dingen van het leven.
De controverse van dopamine vasten
Hoewel dit allemaal heel mooi en voor het merendeel ook logisch klinkt, zijn er ook wetenschappers die aangeven dat de achterliggende theorie van dopamine fasting niet klopt. Het is te simpel gesteld. Dopamine is dus deel van het beloningssysteem, maar dit zit gecompliceerder in elkaar dan veel mensen weten. Er zijn dan ook wetenschappers die aangeven dat dopamine fasting niet effectief is. Een van de punten waar het volgens Michael Treadway, klinisch psycholoog en neurowetenschapper aan Emory University in Atlanta in de VS, misgaat, is waar dopamine voor dient.
Het gaat bij dopamine niet om plezier, maar om motivatie, zo zegt hij. Het helpt je je gemotiveerd te voelen om je in te spannen en daarvoor beloond te worden. Maar het is eveneens belangrijk om te beseffen dat dopamine nog veel meer functies heeft in de hersenen. Dopamine is een neurotransmitter die een rol speelt bij allerlei processen.
Het effect van dopamine hangt af van welke zenuwcellen het stofje versturen en ontvangen en waar deze cellen zich bevinden in de hersenen. Over het algemeen fungeert dopamine als een soort schakelbord, dat aanstuurt hoe verschillende gebieden in de hersenen informatie verwerken. De neurotransmitter helpt je o.a. te concentreren en bepaalt hoe je energieniveaus verdeeld worden.
Dopamine is dus heel belangrijk en speelt niet alleen een rol bij het systeem van beloning. Je kunt dan ook niet volledig vasten of dopaminelevels drastisch verlagen. En dat is maar goed ook, zegt Treadway, want dat zou ernstige gevolgen voor je gezondheid kunnen hebben.
De vicieuze cirkel doorbreken
Cameron Sepah, klinisch professor psychiatrie aan de University of California, kijkt er ook anders tegenaan. Dopamine fasting zou niet moeten draaien om het verminderen van dopamineniveaus. Het heeft wel degelijk zin, maar op een andere manier dan mensen denken. Het kan namelijk helpen om de tijd te verminderen die je besteedt aan problematisch gedrag. Het maakt je bewust van hoezeer je ergens van afhankelijk bent en helpt je hier hopelijk vanaf te komen.
Als het daadwerkelijk draait om verslaving, is een dopamine fast ook niet voldoende om met verslavend gedrag te stoppen. Hier zijn nog meer stappen voor nodig, zegt Sepah. Je kunt tijdens de fast merken dat je zonder sociale media, drop of youtube video’s kunt. Maar je schiet er weinig mee op als je na de dopamine fasting, weer gewoon doorgaat met je oude gedrag. Het is nodig om diep te duiken in de oorzaak van deze verslaving.
Dit kun je doen door hulp te zoeken, bij een gedragstherapeut of psycholoog. Microdosing kan mogelijk ook helpen bij verslaving. Wanneer je microdoseert neem je een zeer lage dosis van een psychedelisch middel (zoals truffels). De stof psilocybine kan helpen om meer inzicht in jezelf en je leven te krijgen, waardoor gedragsverandering mogelijk wordt. Wil je dit zelf proberen, kijk dan rond in onze shop bij de Microdosing Truffels of lees hier meer over wat de voordelen van microdosing zijn.