Bij natuurvolkeren worden natuurlijke medicijnen nooit zonder ritueel ingenomen. Een medicijn, of dat nu psychoactief is of niet, heeft persoonlijkheid, een spirit en maakt deel uit van de natuur, net als de mens zelf. We werken samen met het middel. Maar wat zijn de gevolgen wanneer we deze natuurlijke medicijnen innemen zonder de helende en ondersteunende rituelen? In deze blog verkennen we dit onderwerp.
Zijn medicijnen gewoon een verzameling werkzame stoffen? In de westerse wereld wordt dat wel zo gezien, bij natuurvolken niet. Geneesmiddelen zijn voelende wezens, spirits, ambassadeurs van de natuur die met respect en waardigheid behandeld moeten worden. Veel krachtige middelen worden dan ook alleen toegediend door een sjamaan, genezer of curandero, die de kunst verstaat om te gaan met deze spirits. Het gebruiken van medicijnen gaat ook samen met rituelen om de samenwerking met de spirits te ondersteunen en bevorderen.
Omgaan met geneeskrachtige planten is dus niet zonder meer een kwestie van de plant uit de aarde trekken en verwerken. Een sjamaan of genezer luistert en werkt vanuit een nederige houding. Juist vanuit deze benadering van mens en geestverruimend, geneeskrachtig middel (zoals paddo’s, ayahuasca of mescaline) kan er genezing plaatsvinden. Wat gebeurt er dan eigenlijk wanneer plantaardige medicijnen uit hun ceremoniële context worden gehaald? Wanneer er geen rol meer is voor de sjamaan? Wat gebeurt er met de spirits van de planten als ze in een farmaceutische matrix worden gestopt?
Rituelen en de wereldvisie van oorspronkelijke volkeren zijn niet iets om zomaar naast je neer te leggen. Ze vormen de sleutel om op spiritueel niveau weer verbinding te kunnen maken met de wereld. Hoe erkennen en beschermen we dan precies de rol die inheemse genezers spelen, terwijl de vraag naar natuurlijke medicijnen explosief groeit?
Er zijn verschillende planten en paddenstoelen die enorm populair zijn geworden de laatste jaren. En meestal wordt er aan die vraag voldaan, zonder te kijken naar de effecten die commercialisering van zo’n middel heeft op natuur en de inheemse bevolking. In deze blog gaan we vooral in op de groeiende behoefte aan ayahuasca. Dit is een geestverruimend drankje dat gemaakt wordt van twee planten.
Veel mensen die ayahuasca hebben gebruikt, denken dat het niet meer is dan een kruidig drankje, het staat volledig los van zijn oorspronkelijke culturele en ceremoniële context. Ook al zijn er therapeuten die er nog een ritueel omheen weven (en precies datgene uit de bestaande rituelen hebben gepikt wat hen beviel), dit staat ver van de originele culturele oorsprong van de plant. De inheemse genezers met hun jarenlange ervaring die meerdere generaties omvat, staan hier ook niet welwillend tegenover.
In de westerse wereld willen we graag krachtige plantaardige medicijnen op de markt brengen die kant en klaar te gebruiken zijn. Zoals Kenneth Tupper van de University of Columbia uitlegt: “Het drinken van ayahuasca tijdens een originele ceremonie is voor de meeste mensen niet betaalbaar. Dat kost honderden euro’s en een vliegticket naar de Amazone is al helemaal niet te doen.” Het kan dus de enige manier zijn om zo’n middel te kunnen gebruiken.
Er zitten dus twee kanten aan: aan de ene kant is het mooi dat bepaalde natuurlijke middelen toegankelijk zijn voor iedereen. Uit onderzoek blijkt dat ze mogelijkheden hebben bij de behandeling van alcoholisme, verslaving, depressie en PTSS. Het is dus de vraag wie er toegang heeft tot ayahuasca in een wereld waar er veel behoefte is aan genezing. Maar is vrije toegang tot elk natuurlijk medicijn de oplossing of missen we iets belangrijks door het ritueel weg te laten?
Commerciële bedrijven spelen snel in op de vraag naar natuurlijke middelen Een canadees bedrijf heeft een “ayahuasca-pil” op de markt gebracht. Zij zien het als de volgende logische stap. Maar ayahuasca staat bekend als een krachtig middel dat niet alleen genezing brengt, maar je ook uitdaagt. Het innemen van het drankje gaat meestal samen met misselijkheid, overgeven en algemeen ongemak. Volgens sjamanen moet dat niet gezien worden als een nare bijwerking die weggewerkt moet worden. Het is onderdeel van een “rite of passage”, een zware beproeving waar je doorheen moet, dat bij de magie van het geneesmiddel hoort.
In zijn boek “Millennium: Tribal Wisdom and the Modern World” vraagt auteur David Maybury-Lewis zich af waarom mensen ayahuasca blijven gebruiken als het zulke nare effecten veroorzaakt. Dat is omdat sjamanen ervan overtuigd zijn dat de verschrikkingen iets zijn dat de mens moet doormaken om kennis te kunnen verkrijgen. Zo’n beproeving levert iets op wat een quick-fix nooit kan: zelfkennis.
Door een medicijn te standaardiseren en de noodzaak ervan te profiteren, worden dergelijke geneeskrachtige eigenschappen van een plant verwijderd. Door een medicijn te creëren dat enkel een zorgeloze ervaring oplevert, misleiden bedrijven de toekomstige gebruikers door ze te laten denken dat een enkel pilletje hun angst, verdriet of depressie zal kunnen genezen.
Antropoloog Gerardo Reichel-Dolmatoff leefde samen met de inheemse stammen van de Amazone. Hij beschreef de nadruk die hier gelegd werd op de kracht van rituelen. Deze hielpen om een sociale groep verenigen, individuen onderling, maar ook alle dorpelingen met hun verleden en hun culturele identiteit. Dat ligt ver af van de individuele benadering die therapeuten tegenwoordig vaak toepassen.
Vandaag de dag wordt ayahuasca naar voren gebracht als wondermiddel voor allerlei klachten, zoals eetstoornissen, verslaving, angst en depressie. Maar kan het niet zijn dat het doormaken van de “beproeving” die onderdeel is van het ritueel dat hoort bij dit natuurlijke middel, juist dat is wat ayahuasca zo krachtig maakt? Bij natuurvolkeren wordt ziekte gezien als een verstoring van de energieën. De aandacht wordt niet alleen gericht op gezondheid en genezing van het individu, maar ook op de natuurlijke en sociale omgeving, waar de patiënt deel van is. In de Amazone is een genezing een gebeurtenis waar het hele dorp bij betrokken is, en daarbij horen zelfs de bomen, rivieren, geesten en de wind.
En in hoeverre zien we over het hoofd, dat we door onszelf te genezen, ook de wereld zelf kunnen genezen? Wie weet proberen we wel onze depressieve gevoelens te vermijden, die een reactie zijn op wat we de wereld aan doen. Misschien rouwen we om de natuur, steden en volkeren en de vernietiging van onze aarde. Misschien moeten we onszelf helen in samenhang met ons dorp, de bossen, velden, rivieren en oceanen om ons heen.
Als onderdeel van die genezing zou er ook tegelijkertijd geld en aandacht moeten gaan naar de gebieden waar het geneesmiddel vandaan kwam, naar behoud van de tropische wouden en het in stand houden van de cultuur en gezondheid van de oorspronkelijke bewoners. Zodat we ook de kennis en ervaring kunnen behouden van de behoeders van Het Woud met hun sjamanistische kennis.
Heb je interesse in het gebruiken van natuurlijke middelen, kijk dan in onze shop bij medicinale paddenstoelen, microdosing truffels en onze healthshop vol krachtige natuurlijke middelen.
Geldig van 22 Nov t/m 30 Nov 2024
Gebruik onderstaande code bij het afrekenen om 15% korting te ontvangen op de gehele bestelling.
